Prof. Dr. Halil İnalcık

1916 yılında İstanbul’da doğdu. Balıkesir Necati Bey Muallim Mektebi’nden (1935) ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nden (1940) mezun oldu. Aynı yıl M. Fuad Köprülü’nün tavsiyesiyle Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yeni Çağ Kürsüsü’ne ilmî yardımcı tayin edildi ve fakültenin Yakınçağ Tarihi Bölümü’nde “Tanzimat ve Bulgar Meselesi” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı (danışman: Prof. Dr. Bekir Sıtkı Baykal, 1942). “Viyana’dan ‘Büyük Ricat’e Osmanlı İmparatorluğu ve Kırım Hanlığı” başlıklı takdim çalışmasıyla doçent (1943), “Viyana Bozgun Yıllarında Osmanlı-Kırım Hanlığı İşbirliği” takdim teziyle profesör unvanı (1952) aldı.

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin (1942-1972) yanı sıra aynı üniversitenin Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde (1956-1972) kadrolu olarak; Princeton, Pennsylvania ve Harvard (1967) üniversitelerinde misafir öğretim üyesi olarak; Chicago Üniversitesi’nde (1972-1986) imtiyazlı profesör olarak tarih dersleri verdi. Emekli olduktan sonra Bilkent Üniversitesi’nin daveti üzerine bu üniversitenin Tarih Bölümü’nü kurdu ve 1993-2016 yılları arasında bu bölümde dersler verdi. Bilkent üniversitesi bünyesinde ayrıca Osmanlı tarihi araştırmalarını yürütmek üzere Halil İnalcık Center for Ottoman Studies’i kurdu (2003).

Londra (1949-1951, 1968), Paris (1950; 1968), Amerika Birleşik Devletleri (Columbia Üniversitesi School of International Affairs [1953-1954], Harvard Üniversitesi [1956-1957]), Kıbrıs (1961) ve Beyrut’a (1961-1962) araştırma ve öğrenim amaçlı ziyaretlerde bulundu.

Türk Tarih Kurumu (1947), Uluslararası Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Kurumu (1966), The Royal Historical Society (1974), The Royal Asiatic Society (1978), American Academy of Arts and Sciences (1983), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu (1993), Türkiye Bilimler Akademisi (1993), The British Academy (1995) gibi yerli ve yabancı birçok bilimsel kuruma üye seçildi.

İslâm Konferansı Teşkilâtı İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) Ödülü (1986), Dışişleri Bakanlığı Yüksek Hizmet Madalyası (1991), Prof.Dr. Mustafa Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı Ödülü (1992), Sedat Simavi Vakfı Sosyal Bilimlerde En İyi Çalışma Ödülü (1993), Kültür Bakanlığı Sanat ve Kültür Büyük Ödülü (2002), Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü (2002), Macaristan Cumhurbaşkanlığı Liyakat Nişanı (2002), Suudi Arabistan Kral Faysal Ödülü (2011) olmak üzere yurt içinde ve yurt dışında pek çok ödüle lâyık görüldü.

25 Temmuz 2016’da Ankara’da vefat etti ve İstanbul’da Fatih Camii hazîresine defnedildi.

Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi